ერთხელ ფრენით დაღლილი მთის წვერზე დავეშვი . ის იყო, ვიძინებდი , რომ სლუკუნი ჩამესმა:ეს ჩვენი კეთილი დედამიწა ტიროდა!რა მომათმენინებდა , ჩემი გრძელი ცხვირი აქაც ჩავყავი და აი,რა შევიტყვე:ზოგიერთი უგულო ადამიანის დაუდევრობით საბრალო დედამიწას მტრები მოუმრავდა-მუზმუზელა მავნე აირები.ისინი ქარხნებში, ნაგავსაყრელებზე და საკანალიზაციო მილებში ჩაბუდებულან.ამას გაჩეხილი ტყეებიც დაემატა და, რა გასაკვირია, რომ დედამიწა ავად გახდა!ამიტომაც ტირის საწყალი!
წუხს დედამიწა:თუ ასე გაგრძელდა, მალე წყალი არ დაილევა, გვალვას, ღვარცოფს თუ დაჭაობებას ვეღარავინ გადავურჩებითო!...მერე რაღა გვეშველება?!დავრჩებით უსახლკაროდ. ადამიანები კი არა, საბრალო ჩიტებიც კი ბუდის გასაკეთებლად ხესაც ვეღარ იპოვიან!
დედამიწა ხომ ჩვენი საერთო სახლია!
აი მე დავფრინავ და ამ ამბავს ყველას ვატყობინებ.შენც იზრუნე ჩვენ საერთო სახლზე ! რასაც მოიფიქრებ, მომწერე და დამიხატე. მე კი შევკრებ, წიგნად ვაქცევ და ყველას დავათვალიერებინებ.
ერთად გავაჯანსაღოთ ჩვენი პლანეტა!!!გინდა შენც ჩემნაირი ჩიტი ჩიორა გყავდეს?მაშინ დააწკაპუნე ამ გზავნილს.
სანამ გადავწყვიტავდით თუ ,როგორ შეგვიძლია დავეხმაროთ დედამიწას, მანამდე მიმოვიხედოთ ირგვლივ და დავაკვირდეთ რას ნიშნავს დანაგვიანებული გარემო?როგორ ხდება გარემოს დანაგვიანება?რა შედეგები შეიძლება მოჰყვეს ბუნების დანაგვიანებას?
დააკვირდი ბუნების ამ სურათს.რით არის ის ლამაზი და მიმზიდველი?სუფთა ბუნება მშვენიერი სანახავია,თუმცა ადამიანი ხშირად ანაგვიანებს მას.
რითშეიძლება დაანაგვიანოს ადამიანმა ბუნება?
დააკვირდი სურათებს რა გრძნობა გეუფლება?
ადამიანი ყრის იმას , რაც აღარ სჭირდება. ესაა ბოთლები, ქილები, პარკები,კოლოფები,სიგარეტის ნამწვები,ქაღალდები, საჭმლის ნარჩენები და მრავალი სხვა რამ.დანაგვიანებული ადგილი არასასიამოვნო სანახავია და ამავე დროს ჯანმრთელობისთვის მავნებელია.ნაგავი ლპება და ცუდ სუნს აყენებს.ნაგავს ეტანებიან ვირთაგვები და ბუზები.ისინი სწრაფად მრავლდებიან და სხვადასხვა საშიშ დაავადებას ავრცელებენ.
რა მნიშვნელობა აქვს ადამიანისთვის ტყეს?
არის თუ არა რამე კავშირი მათ შორის?
იმართება მსჯელობა და მივდივართ საბოლოო დასკვნამდე,რომ სუფთა გარემო ჩვენი ფილტვებია.
რევაზ ინანიშვილის მოთხრობა “ მუხა“.
ეს მუხა ტყის პირას დგას, - ბებერი, ჯმუხი, ტანდაკოჟრილი, ფოთლებშეთხელებული. აღარც ჩრდილს იფენს, აღარც რკოს ისხამს. იშვიათად თუ ეწვევა ვინმე, - ადამიანი, ცხოველი თუ ფრინველი. საუკუნეებით დაღილს, გაწამებულს ხანდახან ქორი თუ მოებმება ხმელ კენწეროზე, ისიც უძრავი, მრისხანედ მიშტერებული ველისკენ: ხანდახან კოდალა თუ მოინახულებს; სწრაფად, უგულოდ შემოუფრენს ირგვლივ, თითქოს ვალდებულების მოსახდელად ორიოდეჯერ დაჰკრავს ნისკარტს, - კივკივო! - ანუგეშებს და გაფრინდება სხვა ხეებისკენ. ციყვებმაც კი მიატოვეს და წავიდნენ...
(პირველი პაუზა.)--- რა გრძნობა დაგეეუფლად ტექსტის ამ ნაწილის მოსმენისას?
--- რას ფიქრობთ რა მოხდება?
-- რატომ ფიქრობთ ასე? ( ვაგრძელებ კითხვას)
ამ რამდენიმე წლის წინათ მუხის მეზობლად, ლამაზი თელის ძირში, მონადირეებმა შეისვენეს. დაანთეს ცეცხლი, გაშალეს სუფრა, დაიწყეს პურობა და სმა. ცოტა რომ შეზარხოშდნენ, აყაყანდნენ: არა მე გჯობივართ სროლაში, არა მეო. ერთი მონადირე წამოდგა და თქვა: - აი, ბურთი და აი, მოედანი! - მუხის დიდ კოჟრზე ასანთის კოლოფი დასვა, - ვესროლოთო. ზოგი ფეხმორთხმული ისროდა, ზოგი - წაწოლილი. სიცილით გაშვებული ტყვიები წივილით ესობოდნენ მუხას, სიმწრის ნაფლეთები გულხეთქებით ცვიოდა აქეთ-იქით.
( მეორე პაუზა)
-- რა მოხდა მოთხრობაში?
-- როგორ გგონიათ , ამჩნევდნენ მონადირეები რა ზიანს
აყენებდნენ მუხას?
--რას ეტყოდა მუხა ადამიანებს, ლაპარაკი რომ შეძლებოდა?
მონადირეები რომ წავიდნენ, ქარი ამოვარდა, მუხის სველი ჭრილობა მიწით ამოივსო. გამოხდა ხანი, - თვეები, წლები. და, აი, წლეულს, გაზაფხულზე, ის მონადირე, ასანთის კოლოფი რომ დასვა მუხაზე, უკვე ჭარმაგი, პატარა შვილიშვილთან ხელჩაკიდებული, ისევ მოხვდა ამ ადგილებში.
( მესამე პაუზა)
---- როგორ გგონიათ, შემთხვევითია ეს დეტალი-- ბავშვის გამოჩენა, თუ მას გარკვეული დატვირთვა შეიძლება ჰქონდეს?
მუხის ნაჭრილობევში მთელი ბღუჯა ია ამოსულიყო და ჟრიამულით ყვაოდა.
მონადირის შვილიშვილმა, ლამაზმა, ყურებსიფრიფაა გოგონამ, აღტაცებულმა ჩაიმუხლა, მუხას ხელები მოხვია და მიეხუტა.
მონადირემ უყურა, უყურა, მერე ქუდი მოიხადა და თავდახრილი გაჩერდა.
---- რა გამოხატა პაპამ თავისი საქციელით?
--- ჩანს თუ არა მოთხრობაში იმედი?
---- როგორ გგონიათ რისი თქმა უნდა მწერალს ამ მოთხრობით?გაიმართება დისკუსია , გამოთქვამენ მოსაზრებებს , ხდება
მსჯელობა , თვითშეფასება და სხვათა შეფასება.
ამით უყალიბდებათ ბუნებისადმი საკუთარი მზრუნველობის ჩამოყალიბება, გარემოს გაფრთხილების
აუცილებლობა.
გაკვეთილის შეჯამებისას ყურადღება მახვილდება იმაზე,
რომ გარემოს დანაგვიანება ყველა ჩვენთაგანს უქმნის საფრთხეს დედამიწაზე। არ უნდა გავჩეხოთ ტყე! არ უნდა დავანაგვიანოთ გარემო!ქაღალდის ერთი ნაფლეთც რომ დააგდო ძირს, იცოდე-გარემოს დააგვიანებ!
Dzalian momewona kalbatono Ia,
ReplyDeletemadloba chvens shvilebze zrunvistvis
S.B